ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ

Διατροφή και Υγεία

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

H επιλογή του θέματος έγινε από τους μαθητές και κυρίως από κορίτσια του γυμνασίου και του λυκείου που ήθελαν να γνωρίσουν περισσότερα πράγματα για τις τροφές και γενικότερα για τη διατροφή και τη Μεσογειακή Δίαιτα.

Είναι όμως ένα θέμα που αφορά όλους μας, γιατί σε καθημερινή βάση έχουμε ανάγκη από τροφή και ιδιαίτερα στην εποχή που ζούμε από υγιεινή διατροφή.

Στόχος μας είναι η αλλαγή στις διατροφικές συνήθειες, στην πρόληψη της παχυσαρκίας των νέων παιδιών, στην ενημέρωση για υγιεινή διατροφή και σωστή υγεία, τη μείωση των τροφών με πολλά λιπαρά και στροφή σε περισσότερα φρέσκα λαχανικά και φρούτα, φρένο στο έτοιμο φαγητό, στα κρουασάν, στα αναψυκτικά και προσπάθεια αντικατάστασής τους με φρέσκο φαγητό, χυμούς, αρτοσκευάσματα.

Μερικά από τα θετικά αποτελέσματα στους μαθητές μας θα είναι η σωστή επιλογή της τροφής, η μείωση της παχυσαρκίας, η μείωση των επισκέψεων στον οδοντίατρο, η καλή διατροφή, η καλή υγεία.

Το πρόγραμμά μας περιλαμβάνει θέματα όπως: διατροφή και υγεία, πρόσληψη και δαπάνη ενέργειας, αναγκαιότητα της τροφής, ομάδες τροφίμων, πρωτείνες, υδατάνθρακες, φυτικές ίνες, λιπίδια, βιταμίνες, ανόργανα στοιχεία, μέταλλα και νερό, μεσογειακή δίαιτα, διατροφή στον κύκλο της ζωής, διατροφή και άσκηση, σύγχρονη τεχνολογία και τρόφιμα, παχυσαρκία, κακή διατροφή, πρόχειρο φαγητό, βελτίωση της διατροφικής μας συμπεριφοράς.

Ευχαριστούμε το διευθυντή του σχολείου κ. Ιωάννη Καραφέρη και το συνάδελφο της πληροφορικής κ. Παναγιώτη Βίγκλα για τη βοήθεια που μας πρόσφεραν .

 

Η ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΤΡΟΦΗΣ

Η τροφή είναι μια από τις βασικότερες ανάγκες μας. Χωρίς φαγητό ο οργανισμός μας θα εξαντληθεί. Γι αυτό όμως υπάρχει λύση. Θα πρέπει να τρώμε τρόφιμα που έχουν διάφορα συστατικά μέσα τους έτσι ώστε να βοηθήσουν τον οργανισμό μας να αναπτυχθεί και να ισορροπηθεί.

Όπως όλοι ξέρουμε για να διατηρηθεί η κατάσταση της υγείας μας καλή, ο ανθρώπινος οργανισμός πρέπει να παίρνει καθημερινά θρεπτικά συστατικά χρησιμοποιούνται ως δομικά συστατικά των ιστών, για την παραγωγή ενέργειας. Έτσι μ’ αυτά εξασφαλίζεται και η κανονική αύξηση του ανθρώπινου οργανισμού και η κάλυψη των ενεργειακών αναγκών του. Επίσης η τροφή παίζει ρόλο στη ρύθμιση ζωτικών λειτουργιών του οργανισμού.

Η ισορροπημένη διατροφή είναι μια ποικιλία τροφών. Τα θρεπτικά συστατικά λαμβάνονται με την τροφή. Οπότε τα τρόφιμα είναι φυσικά μίγματα διαφόρων θρεπτικών ουσιών

Επιπλέον μπορούμε να λάβουμε τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά από διάφορους συνδυασμούς τροφίμων. Κι αυτό μπορούμε να το καταλάβουμε από τις άλλες χώρες που οι άνθρωποι τρέφονται διαφορετικά. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα των δημητριακών π.χ. στην Ελλάδα πίνουμε καφέ για πρωινό, αντίθετα αυτοί πάντα τρώνε δημητριακά.

Η μεσογειακή δίαιτα είναι σε όλους μας γνωστή. Τώρα η κάτοικοι των μεσογειακών αυτών χωρών βασίζουν τη δίαιτα τους στο σιτάρι και στα προϊόντα του όπως για παράδειγμα το ψωμί ,το αλεύρι το πλιγούρι και τα ζυμαρικά. Στην Κίνα για παράδειγμα καταναλώνουν το ρύζι και τα προϊόντα του όπως οι Έλληνες το ψωμί. Επιπλέον πέρα από τα δημητριακά υπάρχουν και άλλες διάφορες όπως στην κατανάλωση λιπών. Μπορεί όμως οι Έλληνες, οι Μεξικανοί και οι Κινέζοι να τρέφονται διαφορετικά παίρνουν όμως τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά και επομένως τρέφονται σωστά.

Όπως όλοι γνωρίζουμε η μη ισορροπημένη διατροφή οδηγεί σε ελλείψεις απαραίτητων θρεπτικών συστατικών. Αυτό το κάνουν πολλοί άνθρωποι δηλαδή δεν τρέφονται σωστά. Φυσικά ο οργανισμός δεν προσλαμβάνει όλα τα θρεπτικά συστατικά και μάλιστα στις ποσότητες που του χρειάζεται. Όπως ξέρουμε ένα σημαντικό θρεπτικό συστατικό είναι ο σίδηρος. Με την έλλειψη σιδήρου προκαλείται αδυναμία και κόπωση. Επίσης αν η έλλειψη φτάσει σε υψηλά επίπεδα τότε ο άνθρωπος μπορεί να πάθει σοβαρής μορφής αναιμία.

Όπως ξέρουμε όταν πεινάμε πρέπει να φάμε κάτι γρήγορα έτσι ώστε να χορτάσουμε. Όταν πεινάμε ο οργανισμός μας χρειάζεται ενέργεια. Με την αίσθηση του κορεσμού είναι αυτό που έχει ληφθεί όλη η απαιτούμενη ενέργεια.

Η έλλειψη θρεπτικών συστατικών είναι επικίνδυνη για την υγειά. Στην αρχαία Ελλάδα παλιότερα υπήρχαν πολλές επιδημίες αυτό οφείλονταν στην έλλειψη θρεπτικών συστατικών.

Και τέλος όπως ο ηλεκτρονικός υπολογιστής αναγνωρίζει μόνο χαρακτήρες έτσι και ο οργανισμός μας μόνο θρεπτικά συστατικά και όχι τρόφιμα. Για παράδειγμα δεν αναγνωρίζει αν παίρνει βιταμίνη C από πορτοκάλια, πιπεριά ή πατάτες, αρκεί να την πάρει στην ποσότητα που του χρειάζεται.

Oδηγός καλής διατροφής

Δεκάλογος

1.Καλό θα είναι, λένε οι ειδικοί, τα φρούτα να τα τρώμε χωρίς να τα συνοδεύουμε με άλλα φαγητά. Βασικό χαρακτηριστικό είναι να τα τρώμε με άδειο το στομάχι, γιατί απορροφούνται από τον οργανισμό μέσα σε 1 με 2 ώρες το πολύ. Ενώ αν γίνει το αντίθετο εμποδίζεται η αφομοίωση των πολύτιμων συστατικών των φρούτων και καθυστερεί η πέψη τους.

2.Το χειρότερο για τον οργανισμό μας, αλλά και για το σώμα μας επίσης, είναι τα λιπαρά. Δεν πρέπει να τρώμε παραδείγματος χάρη αυγά τηγανιτά με μπέικον και πολύ σοταρισμένα φαγητά. Γιατί, όπως θα γνωρίζετε, τα λιπαρά δεν συνδυάζονται με τα πρωτεϊνούχα τρόφιμα.

3.Τρώμε πρώτα τα λαχανικά, κατόπιν τα κρεατικά, τα δημητριακά και τα γαλακτοκομικά προϊόντα με μεγάλη περιεκτικότητα σε νερό. Ένας τρόπος για να μην καταναλώσουμε τα προϊόντα, τα οποία είναι παχυντικά, είναι αυτός, γιατί ο οργανισμός απορροφά γρήγορα τα πολύτιμα συστατικά των τροφίμων.

4.Εμείς ακολουθούμε μια κακιά συνήθεια να τρώμε χωρίς να πεινάμε, γιατί έχουμε καθιερώσει τις ώρες του φαγητού μας .Όταν όμως δεν μας δίνει σήμα ο οργανισμός μας ότι πεινάει και εμείς τρώμε χωρίς τη θέλησή μας δεν δραστηριοποιούνται τα ένζυμα που συμμετέχουν στη πέψη.

5.Συμβουλή:να τρώμε τόσο όσο να μην πεινάμε. Καλύτερα τα μικρά και πολλά γεύματα.

6.Δεν θα πρέπει να τρώμε βιαστικά, γιατί αυτό δεν βοηθάει στην πέψη. Ενώ άμα τρώμε αργά με προσεκτικό μάσημα και δίνει εντονότερη αίσθηση κορεσμού, αλλά και συντελεί στην πέψη.

7.Ένα ακόμα βασικό σημείο είναι ότι δεν πρέπει να τρώμε , όταν ήμαστε α)κουρασμένοι, β)αναστατωμένοι και γ)όταν πονάμε. Και όλα αυτά γιατί ο οργανισμός δεν θα αφομοιώσει καλά τις τροφές.

8.Καλό θα είναι να τρώμε 3-4 ώρες πριν πάμε για ύπνο.

9.Το πιο αλκαλοποιημένο τρόφιμο όπως γνωρίζετε είναι το λεμόνι. Γι’ αυτό καλό θα είναι πριν πέσουμε για ύπνο να βάζουμε σε ένα ποτήρι χυμό λεμονιού και λίγο χλιαρό νερό. Έτσι όταν έρθει η ώρα του ύπνου θα έχουμε χωνέψει τις τροφές του τελευταίου γεύματος και μ’ αυτόν τον τρόπο το λεμόνι θα έχει δράσει αποτελεσματικότερα

10.Δεν θα πρέπει να τρώμε τα φρούτα και τα φρέσκα λαχανικά εκτός εποχής τους. Δηλαδή τα πορτοκάλια το καλοκαίρι και τα καρπούζια το χειμώνα .Να αποφεύγουμε τα άγουρα φρούτα!

Πώς μπορώ να βελτιώσω τις διατροφικές μου συνήθειες;

1.Ξεκινήστε την ημέρα σας με ένα καλό πρωινό.

2.Τρώτε 3 γεύματα καθημερινά.

3.Προτιμήστε φρούτα για τα ενδιάμεσα διαστήματα μεταξύ των γευμάτων.

4.Τρώτε περισσότερο λαχανικά, φρούτα, δημητριακά ολικής αλέσεως, όσπρια, ψάρι, κοτόπουλο και λιγότερο κόκκινο κρέας.

5.Πίνετε τουλάχιστον 6-8 ποτήρια νερό την ημέρα.

6.Οποιαδήποτε μορφή τακτικής άσκησης θα σας βοηθήσει να μειώσετε ή να διατηρήσετε το βάρος σας.

ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ

Η διατροφή επηρεάζει την υγεία και τη φυσική κατάσταση του ατόμου. Οι δυο πρωταρχικοί στόχοι είναι η πρόσληψη θρεπτικών συστατικών και η καθιέρωση θρεπτικών συνηθειών που μας προστατεύουν. Η διατροφή κατά την εφηβεία επηρεάζει για όλη τη ζωή την υγεία μας.

Ο όρος υγεία σημαίνει ότι η φυσική, η διανοητική και η κοινωνική κατάσταση του ατόμου είναι καλή. Το κάθε άτομο διατρέχει διαφορετικό κίνδυνο να πάθει μια αρρώστια λόγω της διαφορετικής κληρονομικότητας. Η σωστή διατροφή προφυλάσσει από αυτούς τους κινδύνους.

Εκτός από τη διατροφή, η φυσική δραστηριότητα, οι καλές συνήθειες υγιεινής, η καλή ψυχολογική κατάσταση και η αποφυγή επιβλαβών συνηθειών βοηθούν στη διατήρηση της καλής κατάστασης της υγείας.

Οι δυο βασικές αρχές της ισορροπημένης διατροφής είναι η κατανάλωση ποικιλίας τροφίμων και η τήρηση του μέτρου. Για να έχουμε μια ισορροπημένη διατροφή πρέπει να καταναλώνουμε αρκετή ποικιλία τροφίμων και να παίρνουμε από την τροφή μας όση ακριβώς ενέργεια χρειάζεται ο οργανισμός για να αναπτυχθεί. Αυτή η αρχή είναι η «τήρηση του μέτρου».

Τα τρόφιμα που μας προσφέρουν μεγάλα ποσά ενέργειας, αλλά δεν είναι πλούσια σε θρεπτικά συστατικά ονομάζονται τρόφιμα χαμηλής διατροφικής αξίας. Τέτοια είναι τα τυποποιημένα τρόφιμα. Η έλλειψη σε απαραίτητα θρεπτικά συστατικά και σε ενέργεια έχει σοβαρές συνέπειες. Τα παιδιά με τις ελλείψεις αυτές δεν αναπτύσσονται σωστά φυσιολογικά και το ανοσοποιητικό τους σύστημα είναι αδύναμο. Στις αναπτυγμένες όμως χώρες, αντίθετα, τα προβλήματα υγείας οφείλονται στην υπερκατανάλωση θερμίδων.

Η διατροφή δε συμβάλλει μόνο στη καλή διατήρηση της υγείας, αλλά και στη κοινωνική ζωή του ατόμου και στη σχέση του με τους άλλους.

Αρχές ισορροπημένης διατροφής

Για να επιτευχθεί μια ισορροπημένη και υγιεινή διατροφή πρέπει να καταναλώνονται καθημερινά τρόφιμα από όλες τις ομάδες τροφίμων.

Τα κύρια γεύματα (πρωινό, μεσημεριανό, βραδινό) πρέπει να περιλαμβάνουν σημαντική ποικιλία τροφίμων.

Ένα διαιτητικό πρότυπο που εξασφαλίζει πολλά πλεονεκτήματα υγείας είναι και η Μεσογειακή Δίαιτα. Χαρακτηριστικό της δίαιτας αυτής είναι η μεγάλη κατανάλωση λαχανικών, φρούτων και δημητριακών, καθώς και η χρήση του ελαιόλαδου κύρια ύλη της δίαιτας.

Η Μεσογειακή Δίαιτα εξασφαλίζει μεγάλο βαθμό προστασίας απέναντι στην ανάπτυξη χρόνιων ασθενειών.

Μια σωστή διατροφή πρέπει να βασίζεται σε : λαχανικά, φρούτα, δημητριακά, όσπρια, ψάρια και μετρημένη κατανάλωση κρέατος μεγάλων ζώων και γαλακτοκομικών προϊόντων.

Συμβουλές σύμφωνα με τη Μεσογειακή Δίαιτα:

1. Τρώγετε ποικιλία τροφίμων

2. Διατηρήστε το ιδανικό σας βάρος

3. Αποφεύγετε τα ζωικά λίπη-προτιμήστε το ελαιόλαδο

4. Προτιμήστε τρόφιμα επαρκή σε άμυλο και φυτικές ίνες

5. Αποφεύγετε την πολλή ζάχαρη

6. Αποφεύγετε το πολύ αλάτι

7. Αποφεύγετε τα οινοπνευματώδη

8. Ελαττώστε την κατανάλωση κρέατος-προτιμήστε ψάρι,     κοτόπουλο, όσπρια

Τέλος, η σωματική άσκηση είναι κοινός παρονομαστής για υγεία, μακροβιότητα και ευεξία.

Διατροφή και άσκηση

Οι διατροφικές συνήθειες του ανθρώπου επηρεάζονται από τη φυσική του δραστηριότητα. Όσο μεγαλύτερη είναι η σωματική δραστηριότητα τόσο μεγαλύτερες είναι οι απαιτήσεις του οργανισμού σε ενέργεια.

Εκτός από την πρόσληψη ενέργειας ο οργανισμός κατά την άσκηση απαιτεί και την πρόσληψη επιπλέον πρωτεΐνης. Όταν επιδιδόμαστε σε κάποιο άθλημα καλύπτεται από τη συνήθη δίαιτα. Επομένως οι αθλητές δε χρειάζονται συμπληρώματα πρωτεΐνης

Στις ασκήσεις αντοχής το μεγαλύτερο μέρος της ενέργειας παράγεται από το λίπος του σώματος. Εκτός από το λίπος του σώματος ο οργανισμός κατά την άσκηση χρησιμοποιεί και υδατάνθρακες. Όσο μεγαλύτερη είναι η ένταση της άσκησης τόσους περισσότερους υδατάνθρακες αναγκάζεται να καίει. Έτσι από τα χαρακτηριστικά της καλής φυσικής κατάστασης είναι ότι τα άτομα καίνε πιο εύκολα λίπος.

Με την άσκηση ο άνθρωπος μπορεί να βελτιώσει τη σύσταση του σώματός του και να αντισταθεί στην πρόσληψη βάρους. Η άσκηση ελέγχει το σωματικό μας βάρος γι’ αυτό είναι καλό να καταφεύγουμε συχνά σ’ αυτή.

Για να βελτιώσουμε την αθλητική μας επίδοση πρέπει να ακολουθήσουμε ορισμένες διατροφικές συνήθειες. Να καταναλώνουμε πλούσιο γεύμα σε υδατάνθρακες σε χρονικό διάστημα λίγων ωρών πριν την άσκηση. Επίσης να ενυδατώνουμε σωστά τον οργανισμό και να έχουμε διατροφική επάρκεια σε βιταμίνες και μέταλλα.

ΕΡΕΥΝΑ - ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ

Αποφασίσαμε να μετρήσουμε το βάρος και το ύψος όλων των μαθητών του σχολείου μας για να βρούμε το δείκτη μάζας του σώματος του κάθε παιδιού και να τα κατατάξουμε σε κατηγορίες.

Από τους 77 μαθητές και μαθήτριες που έχουμε στο Γυμνάσιο και το Λύκειο Πτελεού οι 47 δέχτηκαν να συμμετάσχουν στο εγχείρημά μας, ενώ από τους 30 που απόμειναν αρκετοί έλειπαν εκείνη τη μέρα από το σχολείο. Ένα μέρος από τους υπόλοιπους δε δέχτηκε για προσωπικούς λόγους

Τα αποτελέσματα δείχνουν πως από τους 47 μαθητές που έλαβαν μέρος, οι 30 έχουν φυσιολογικό βάρος, οι 12 ανήκουν στους ελλειποβαρείς και μόνο 5 παιδιά ήταν υπέρβαρα, όπως φαίνεται και στον παρακάτω πίνακα:

ΜΑΘΗΤΕΣ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ - ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΤΕΛΕΟΥ

ΕΛΛΕΙΠΟΒΑΡΕΙΣ	12
ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΒΑΡΟΥΣ	30
ΥΠΕΡΒΑΡΟΙ	5
ΑΠΟΧΗ	30
ΣΥΝΟΛΟ	77

 

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ	ΝΑΙ	ΟΧΙ
1. Προσέχετε τη διατροφή σας;	30	40
2. Τρώτε πρωινό πριν φύγετε για το σχολείο;	39	35
3. Το πρωινό σας είναι χορταστικό;	24	39
4. Αντίθετα το βραδινό σας είναι φτωχό σε θερμίδες;	29	41
5. Καταναλώνετε πολλά φρούτα και λαχανικά;	43	26
6. Στη διατροφή σας συχνά περιλαμβάνετε πατατάκια και γαριδάκια;	22	48
7. Προτιμάτε το φαγητό των fast food από το φαγητό της μητέρας σας;	20	50
8. Τρώτε γλυκά πάνω από δύο με τρεις φορές την εβδομάδα;	46	24
9. Καταναλώνετε ημερησίως έξι με επτά ποτήρια νερό;	53	15
10. Προσέχετε το βάρος σας;	34	40
11. Έχετε κάνει ποτέ σας δίαιτα;	20	50
12. Έχετε ακούσει για τη μεσογειακή δίαιτα;	42	27
13. Γυμνάζεστε συχνά;	45	25
14. Πίνετε αλκοόλ;	32	38

 

 

Α΄Γυμνασίου
Θάνου Ιωάννα	Καραφέρη Ελευθερία
Λούζι Ελπίδα
Β΄Γυμνασίου
Αλεξοπούλου Αλεξάνδρα	Αλπίτσης Ηλίας
Γουργιώτη Βάια	Ξηρομερίτη Βασιλική
Παπαδογιάννη Ελένη	Σαλάτα Μαρία
Τσεκούρα Δήμητρα
Γ΄Γυμνασίου
Παπαδοπούλου Σοφία	Στουρνάρα Κατερίνα
Τσάτσαλου Μάγδα
Α΄Λυκείου
Βασιλείου Γιάννης	Γουργιώτη Όλγα
Δημητρίου Χριστίνα
Β΄Λυκείου
Αλαμανιώτης Παναγιώτης	Μπουκουβάλας Βασίλειος
Τσάτσαλου Ευδοκία	Καρούτης Δημήτριος
Κυπαρίσση Γραμματή	Μπουρτζής Βασίλειος
Ξυνού Μαρίνα	Στάθη Παναγιώτα

Υπεύθυνοι καθηγητές:

Άννα-Μαρία Κουτσιρίμπα Φιλόλογος ΠΕ2
Ελένη Θάνου Φιλόλογος ΠΕ2