ΣΤΗ ΓΕΙΤΟΝΙΑ ΤΟΥ ΠΡΩΤΕΣΙΛΑΟΥ
ΤΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΑΠΟ ΤΗ ΜΥΚΗΝΑΪΚΗ ΕΠΟΧH ΣTA ΚΛΑΣΙΚΑ ΧΡΟΝΙΑ
ΞΕΝΑΓΗΣΗ ΣΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ
ΠΤΕΛΕΟΣ
Η περιοχή του Πτελεού
είναι ιδανική περιοχή για διακοπές καθ' όλη τη διάρκεια του
έτους, κυρίως όμως το καλοκαίρι που υπάρχει έντονη
τουριστική κίνηση. Το κάθε δημοτικό διαμέρισμα του Πτελεού (Πτελεός, Αχίλλειο, Άγιοι Θεόδωροι και
Γαύριανη) έχει τη δική του ιστορία και παράδοση που
διατηρείται μέχρι και σήμερα.
Στη νότια πλευρά του
Παγασητικού κόλπου, μόλις 35 χιλιόμετρα μακριά από το
αεροδρόμιο της Νέας Αγχιάλου, απέναντι από τις Σποράδες,
βρίσκεται ο Δήμος Πτελεού.
Μία ομάδα από οικισμούς και
υπέροχες παραλίες πλαισιώνουν το κύριο μέρος του Δήμου,
δημιουργώντας μία κοινότητα που συνδυάζει τη γοητεία της
παρθένας φύσης με όλες τις σύγχρονες ανέσεις, καταστήματα,
ξενοδοχεία, bar, disco, εστιατόρια κ.τ.λ.
Το Πηγάδι και το
Αχίλλειο είναι τα κέντρα ζωής, με τα γραφικά λιμάνια, τις
ταβέρνες με φρέσκο ψάρι και πολλούς μεζέδες, αλλά και τη
νυχτερινή διασκέδαση.
Στο Δήμο Πτελεού υπάρχουν πολλά
ιστορικά μνημεία και αξιοθέατα, όπως τμήματα μυκηναϊκών
τάφων, το ενετικό κάστρο στο Πηγάδι με τη φανταστική άποψη
του και την υπέροχη θέα, υπολείμματα ενός παλαιού ανεμόμυλου
στη θέση Χαμάκω, τα ευρήματα του παλαιού οικισμού Χαμάκω, ο
βιότοπος της Λιχούρας, η οροσειρά της Όθρυος με τις πρόσφατα
ανακαλυφθείσες σπηλιές και το μουσείο θαλάσσης του Αχίλλειου
τα οποία είναι μόνο λίγα από τα πιο ενδιαφέροντα αξιοθέατα.
Εκτός από τα ιστορικά μνημεία υπάρχουν αμέτρητες εκκλησίες
και παρεκκλήσια, τα οποία εξαιτίας της θέσεως τους ή της
σημασίας τους αποτελούν επίσης έναν ενδιαφέροντα προορισμό
κάθε επισκέπτη. Το γραφικό εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου
χτισμένο πάνω σε λόφο, αξίζει μία επίσκεψη, καθώς από εκεί
μπορεί κανείς να θαυμάσει το κόλπο του Παγασητικού και
ολόκληρη την οροσειρά του Πηλίου μέρα και νύχτα.
Οι
αμμουδιές και οι παραλίες στην Αγία Μαρίνα, τη Λεύκη, τη Λιχούρα, το Λουτρό, τη Παχιά Άμμο, τη Δράκα, τη Μητρούνα,
τον Κοτσικιά, τη Μπρινιώτισσα, τη Ροδιά, τη Παναγιά, κ.τλ.
ανήκουν στις πιο όμορφες και καθαρές παραλίες της
νοτιοανατολικής Μαγνησίας.
Μερικές από αυτές τις παραλίες
είναι εύκολα προσβάσιμες, έχουν σύγχρονες υποδομές και
παρέχουν όλες τις υπηρεσίες, ενώ κάποιες άλλες είναι πιο
απομακρυσμένες και ερημικές, προσφέροντας την ευκαιρία για
ρομαντικές αποδράσεις, στις παρθένες αμμουδιές τους με τα
γαλαζοπράσινα νερά.
Τέλος η παραλία του Αγίου Δημητρίου
Αχίλλειου αποτελεί αγαπημένο προορισμό γ΄αυτούς που λατρεύουν τη πεντακάθαρη θάλασσα σε συνδυασμό με
τη παρθένα φύση.
Μετά από μία γεμάτη μέρα στις παραλίες, μπορείτε να
χαλαρώσετε, να αναζωογονηθείτε και να διασκεδάσετε στις
πολλές ταβέρνες, απολαμβάνοντας φρέσκο ψάρι για το οποίο ο Πτελεός είναι φημισμένος, ή στις πολλές καφετέριες,
πίνοντας τον καφέ σας ή το κοκτέιλ σας.
Οι παραλίες και οι ακτές του Πτελεού έχουν τιμηθεί πολλές φορές με τα
βραβεία «Χρυσός Αστερίας» και «Γαλάζια Σημαία» για την
καθαρότητα και την όμορφη φυσική αμμουδιά τους.
Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΠΤΕΛΕΟΥ
Για πρώτη φορά το Πτελεό αναφέρεται
στους προ Ομηρικούς χρόνους.
Το Πτελεό ή Φτελιό, όπως το
λέμε όλοι οφείλει την ονομασία του στην Πτελέα, κοινώς
Φτελιά, ή Καραγάτς. Ο Όμηρος όμως, ο οποίος αναφέρει το
Φτελιό, ως γένους θηλυκού (η Πτελεός), δεν το μνημονεύει ως
τόπο με φτελιές.
Στον κατάλογο των πλοίων, που πήραν μέρος
στην εκστρατεία της Τροίας, αναφέρεται ως «λεχεποιή». Και
επειδή λέχος σημαίνει κρεβάτι και ποίη ή ποία σημαίνει πόα,
χλόη, πρέπει να φανταστούμε το Φτελιό πάνω σε χλοερό κρεβάτι
ή σε τόπο με παχιές βοσκές, όπως μετέφρασε το «λεχεποιή» ο
Ιωάννης Ζερβός.
Βρισκόμαστε στη σαγηνευτική μυθολογική
εποχή, τότε που ο Πρωτεσίλαος, βασιλιάς για ορισμένους και
πρίγκιπας για άλλους, διοικούσε τις αρχαίες πόλεις Φυλάκη,
Ίτων, Αντρών και Πτελεός και με σαράντα πλοία πήρε μέρος
στον Τρωικό πόλεμο. Δεν πρόλαβε ωστόσο να μετάσχει στις
μάχες, γιατί σκοτώθηκε μόλις αποβιβάστηκε από το πλοίο του
στην Τροία.
Αφήνοντας τους μύθους και περνώντας στην
ιστορία, θα παρατηρήσουμε, ότι, κατά τον καθηγητή Βαγγέλη Σκουβαρά, οι αρχαιολόγοι τοποθετούν την προθεσσαλική πόλη
Πτελεός κοντά στο επίνειο Πηγάδι. Στα μεσαιωνικά χρόνια το
Φτελιό μετατοπίστηκε στην θέση του σημερινού χωριού και
αναφέρεται πολύ συχνά στην ιστορία της φραγκοκρατούμενης και
τουρκοκρατούμενης Θεσσαλίας.
Στα χρόνια της Βυζαντινής
Αυτοκρατορίας, στην περιοχή του Πτελεού ευδοκιμούσαν
φαίνεται τα αμπέλια και το καλό κρασί, αφού «ο οίνος ο
Πτελεάτικος εισρέει ως πολύτιμον προϊόν εις την βασιλίδα των
πόλεων, ως ο σύγχρονος καμπανίτης οίνος». Στον 15° αιώνα το
Φτελιό αναφέρεται ως Φτελιά. Η αναφορά αυτή γίνεται από τον
ιστορικό Λαόνικο Χαλκοκονδύλη, τον οποίο επικαλείται ο
Σκουβαράς, εξιστορώντας τα της κατάληψης της Θεσσαλίας το
1423 από τον Τουρχάν Βέη, στρατηγό του Σουλτάνου Μουράτ Β'.
Δεν έγιναν τότε καταστροφές και λεηλασίες γιατί η κατάληψη
ήταν αποτέλεσμα ειρηνικής συνθηκολόγησης.
Μόνο στα 1470,
όταν ο Σουλτάνος Μωάμεθ Β' εκυρίευσε τα Θεσσαλικά φρούρια
Πτελεό και Γαρδίκι που τα κρατούσαν οι Βενετοί κι
αγωνίστηκαν απεγνωσμένα για τη διατήρηση τους, γιατί δεν
ήθελαν να προσκυνήσουν, σκότωσε όλους τους άνδρες άνω των 12
ετών, «έλαβε δε και την Φτελιά και το Γαρδίκιον». Ο
Σουλτάνος άφησε το Φτελιό και το Γαρδίκι έρημα, μεταφέροντας
όλους τους κατοίκους στην Κωνσταντινούπολη, όπου επίσης
μετέφερε και όλες τις γυναίκες και τα παιδιά από τον Εύριπο.
(Στο Σαντζάκιο του Ευρίπου κατά τον 16° αιώνα υπάγονταν η
Χαλκίδα και η Θήβα).
Το έτος 1832 τερματίστηκε η τουρκική
κατοχή. Όταν, το 1835, εντάχθηκε στο ελληνικό κράτος, ως
έδρα του Δήμου Πτελεατών, της επαρχίας Φθιώτιδος,
αναφέρονταν ο Πτελεός. 0 Δήμος σχηματίστηκε με το Β.Δ της
8ης (20ης) Απριλίου 1835 και είχε τότε 614 κατοίκους, από
τους οποίους 287 στο Φτελιό, 236 στο Χαμάκου ή Πεθρόν, 37
στους Αγίους Θεοδώρους και 54 στη Γάγκριανη (πρόκειται
ασφαλώς για την Γάβριανη). Το 1857 η έδρα μεταφέρθηκε στη
Σούρπη και το 1864 ορίστηκαν δύο έδρες του Δήμου, θερινή στη
Σούρπη, χειμερινή στο Φτελιό.
Το Πτελεόν, λοιπόν, ή Πτελεός
(ο και η) ή Φτελιά, το Φτελιό, όπως επικράτησε τα τελευταία
χρόνια, πήρε το όνομα του από τις φτελιές, που σίγουρα
αφθονούσαν. Ωστόσο στον αιώνα μας δεν κυριαρχούν στην
περιοχή ούτε φτελιές, ούτε τα βοσκοτόπια, ούτε οι αμπελώνες.
Καθοριστική είναι η κυριαρχία της ελιάς, αν λάβουμε υπόψη
ότι τα ελαιόδεντρα της περιοχής φθάνουν τις τριακόσιες
χιλιάδες και κύρια ασχολία των κατοίκων είναι η συγκομιδή
της ελιάς.
Η ΓΑΥΡΙΑΝΗ
Η Γαύριανη βρίσκεται στους
πρόποδες της Όθρυος με τους πολλούς καταρράκτες και την
πλούσια βλάστηση της.
Οι κάτοικοι ασχολούνται με την κτηνοτροφία και την
καλλιέργεια βοτάνων και σιτηρών.
ΑΧΙΛΛΕΙΟ
Το σημερινό Αχίλλειο βρίσκεται στην άκρη του
κόλπου του Πτελεού. Πριν από το 1920 οι κάτοικοι ζούσαν
στους παρακείμενους λόφους. Η θέση εκεί ονομάζεται Χαμάκω,
το οποίο όνομα προήλθε από την μητέρα του Αλή Πασά Χάμκω (η
οποία παραθέριζε εκεί).
Σήμερα μπορεί να δει κανείς τον
παλαιό ανεμόμυλο στη θέση Χαμάκω, τα ερείπια του αρχαίου
οικισμού Χαμάκ, και την εκκλησία των Αγίων Αναργύρων με τις
τοιχογραφίες, οι οποίες είναι άριστα διατηρημένες.
Από ανασκαφές στην περιοχή του σημερινού Αχίλλειου γνωρίζουμε
ότι πρέπει να ήταν κατοικημένο και στην αρχαιότητα.
Σύμφωνα
με το μύθο το όνομα του χωριού προήλθε από τον ήρωα του
Ομήρου «Αχιλλέα», ο οποίος εικάζεται ότι ζούσε εκεί.
Οι
κάτοικοι ασχολούνται κυρίως με τη γεωργία, τη κτηνοτροφία,
την αλιεία και τα τελευταία χρόνια με τον τουρισμό
(ενοικιαζόμενα δωμάτια, ταβέρνες και κέντρα διασκεδάσεως).
Αξίζει κανείς να επισκεφθεί το μουσείο θαλάσσης, το οποίο
είναι μοναδικό στην ευρύτερη περιοχή.
ΑΓΙΟΙ ΘΕΟΔΩΡΟΙ
Για
τους Αγίους Θεοδώρους γνωρίζουμε ελάχιστα από τους
παλαιότερους χρόνους.
Ο οικισμός κάηκε ολοσχερώς από τους
Τούρκους το 1821. Μετά τη καταστροφή του οικισμού οι
κάτοικοι μεταφερόταν από περιοχή σε περιοχή, θυμίζοντας
νομαδική ζωή.
Το 1845 αποφάσισαν να εγκατασταθούν στη
σημερινή θέση του χωριού λόγω του άριστου κλίματος και της
όμορφης θέσης.
Σήμερα οι κάτοικοι ασχολούνται με τη γεωργία
και τη κτηνοτροφία.
Οι επισκέπτες μπορούν να απολαύσουν τον
καθαρό αέρα, την όμορφη θέα και να γευτούν πεντανόστιμα
ντόπια παϊδάκια και κρέατα.
ΟΡΘΡΥΣ
Αξίζει να
αναφερθούμε στην οροσειρά της Όθρυος η οποία κατοικούνταν
από την αρχαιότητα και υπάρχει σαφή αναφορά της, όπως π.χ.
στη «μάχη των Τιτάνων».
Η Όθρυς προσφέρεται για περιπάτους,
αναρρίχηση, και επισκέψεις παλαιών και ιστορικών
μοναστηριών.
Η καλύτερη εποχή για να απολαύσει κανείς το
μεγαλείο και την ομορφιά του τοπίου της Όθρυος θεωρείται από
το Μάιο έως το Νοέμβριο, αλλά οι πιο ριψοκίνδυνοι μπορούν τη
χειμερινή περίοδο να ασχοληθούν με σκι και οδοιπορίες σε
χιονισμένα τοπία.
ΧΡΗΣΙΜΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ
Δημαρχείο:
(24220)
41130,41227,41886,41887 Φαξ: 24220 41861
Κ.Ε.Π.: (24220) 41910 Φαξ: 2422041911
Κέντρο Υγείας Αλμυρού:
( 24220) 22222,23991
Ιατρείο Πτελεού:
(24220) 41220
Φαρμακείο Πτελεού: (24220) 41317
Φαρμακείο Αχιλλείου: ((24220) 92610
ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΙΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΠΤΕΛΕΟΥ
Η ιστοσελίδα
''Στη γειτονιά
του Πρωτεσίλαου : Το αρχαιολογικό μονοπάτι από τη
Μυκηναϊκή
εποχή στα κλασσικά χρόνια'' δημιουργήθηκε για
το ομότιτλο περιβαλλοντικό πρόγραμμα που εκπονεί το σχολείο
μας
©
ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΙΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ
ΠΤΕΛΕΟΥ